Rối loạn kinh nguyệt sau sinh – Nguyên nhân và cách điều trị

Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra mỗi tháng một lần ở phụ nữ. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ tạm dừng trong 9 tháng 10 ngày của thai kỳ. Và kinh nguyệt sẽ trở về bình thường sau khi sinh. Có nhiều chị em mắc rối loạn kinh nguyệt hay kinh nguyệt không đều sau sinh. Lý do gây nên tình trạng này là: căng thẳng, thói quen sinh hoạt, ăn uống không khoa học….Hoặc có thể do một số bệnh lý từ nhẹ tới nguy hiểm khác. Các bác sĩ Phòng khám Đông Phương sẽ chia sẻ về tình trạng này với bạn đọc ở bài viết dưới đây.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt gồm khoảng 22 – 35 ngày (phụ thuộc vào cơ địa). Mỗi lần hành kinh kéo dài từ 5 – 7 ngày. Tuy nhiên, hiện tượng này cũng có thể xuất hiện dấu hiệu bất thường do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Sau sinh là thời điểm nồng độ hormone và thể trạng của nữ giới chưa được phục hồi hoàn toàn. Chính vì vậy, phụ nữ sau sinh thường gặp phải tình trạng rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

Rối loạn kinh nguyệt sau sinh biểu hiện qua một số dấu hiệu sau:

Vòng kinh không đều:

• Các bác sĩ Phòng khám Đông Phương cho biết, thông thường, vòng kinh kéo dài khoảng 22 – 35 ngày. Nếu bị rối loạn kinh nguyệt, vòng kinh có thể ngắn hơn 22 ngày (kinh mau) hoặc kéo dài hơn 30 ngày (kinh thưa).

Máu kinh bị vón cục, có màu sắc khác thường:

• Thông thường, máu kinh có màu đỏ đậm hơi ngả nâu nhạt. Sự thay đổi màu sắc và kết cấu của máu kinh là biểu hiện của chứng rối loạn kinh nguyệt. Chính vì vậy, phụ nữ sau khi sinh cũng có thể gặp phải tình trạng máu kinh vón cục. Máu sẽ có màu sắc khác thường như: màu nâu, đen, hồng nhạt,…

Vô kinh:

• Vô kinh là hiện tượng phụ nữ sau sinh không có kinh liên tục trong vòng 3 tháng.

Rong kinh:

• Rong kinh là tình trạng thời gian hành kinh kéo dài hơn 7 ngày.

Thiểu kinh:

• Số ngày hành kinh dưới 2 ngày và lượng máu kinh ít hơn 20ml/ kỳ.

Cường kinh/ băng kinh:

• Lượng máu kinh ra nhiều bất thường.

Một số dấu hiệu khác:

• Rối loạn kinh nguyệt sau sinh còn gây đau bụng dữ dội, mệt mỏi, buồn nôn, đau nhức ngực, tức ngực,… trước và trong chu kỳ kinh.

Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt sau khi sinh

Sau khi sinh là thời điểm tương đối nhạy cảm. Ở thời điểm này, cả thể chất lẫn tinh thần của nữ giới đều chưa thực sự ổn định. Vì vậy, phụ nữ sau sinh dễ gặp phải các vấn đề về sức khỏe. Trong đó có chứng rối loạn kinh nguyệt.

Các nguyên nhân phổ biến gây rối loạn kinh nguyệt sau sinh, bao gồm:

Hormone chưa ổn định

• Kinh nguyệt bị chi phối bởi hoạt động của buồng trứng – tuyến yên – vùng dưới đồi. Vùng dưới đồi chịu trách nghiệm giải phóng Gn-RH – hormone kích thích tuyến yên phóng thích FSH và LH. FSH làm tăng kích thước và giúp nang noãn ở buồng trứng phát triển. Nang noãn sản xuất estrogen, sau đó hormone này kích thích sự tăng trưởng của niêm mạc tử cung.
• Khi các nang noãn trưởng thành sẽ xảy ra hiện tượng rụng trứng. Lúc này, lượng progesterone và estrogen có xu hướng sụt giảm đột ngột dẫn đến bong niêm mạc tử cung. Niêm mạc bị bong cùng với nang noãn không được thụ tinh bị đào thải qua âm đạo (kinh nguyệt).
• Ở phụ nữ sau sinh, lượng hormone trong cơ thể thường chưa ổn định. Chính vì vậy, cơ chế rụng trứng có thể bị rối loạn. Đây chính là lý do gây hiện tượng vòng kinh không đều, vô kinh, thiểu kinh hoặc cường kinh.

Ảnh hưởng của hormone sản xuất sữa mẹ

• Hormone prolactin được sản xuất mạnh vào giai đoạn sau sinh từ tế bào lactotroph ở tuyến yên. Nó chịu trách nhiệm kích thích tuyến vú sản sinh sữa mẹ. Tuy nhiên, hormone prolactin có thể ức chế hoạt động phóng thích estrogen của nang noãn.
• Estrogen suy giảm đồng nghĩa với việc sụt giảm hormone LH làm gián đoạn quá trình rụng trứng. Và gây ra rối loạn kinh nguyệt.
• Thực tế, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ thường có kinh nguyệt không đều trong 1–2 năm đầu. Phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ có nguy cơ rối loạn kinh nguyệt cao hơn phụ nữ nuôi con bằng sữa công thức. Khi ngưng cho trẻ bú, lượng hormone prolactin và estrogen sẽ tự điều hòa và trở lại mức cân bằng.

Căng thẳng thần kinh

• Áp lực từ cuộc sống hôn nhân, chăm sóc con cái, tài chính,… là những yếu tố gây căng thẳng ở phụ nữ sau sinh. Hơn nữa ở giai đoạn này, nồng độ hormone không ổn định nên phái nữ dễ xúc động, mệt mỏi và lo âu quá mức.
• Căng thẳng thần kinh là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ sau sinh. Hệ thần kinh bị căng thẳng khiến hoạt động của vùng dưới đồi và tuyến yên bị rối loạn. Tình trạng này dẫn đến bất thường trong quá trình sản sinh hormone Gn-RH, FSH, LH và gây kinh nguyệt không đều, rong kinh,…

Giờ giấc sinh hoạt không ổn định

• Sau khi sinh, giờ giấc sinh hoạt của nữ giới có thể bị rối loạn. Do ảnh hưởng của việc chăm sóc con cái. Việc thức giấc giữa đêm, thiếu ngủ có thể gây suy nhược cơ thể và căng thẳng thần kinh. Những yếu tố này tác động đến hệ thống thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.

Rối loạn ăn uống

• Thói quen ăn uống dồn bữa hoặc lười ăn có thể gây ra bất thường ở chu kỳ kinh nguyệt. Thể trạng sụt hoặc tăng cân đột ngột, cơ thể thiếu chất dinh dưỡng cần thiết dễ bị đau bụng kinh, vô kinh.

Ảnh hưởng của chứng trầm cảm sau sinh

• Trầm cảm là bệnh tâm lý thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Bệnh này xảy ra khi hoạt động của não bộ bị rối loạn. Lúc này người bệnh sẽ có những biến đổi bất thường trong hành vi và suy nghĩ. Trầm cảm sau sinh có thể biểu hiện qua tình trạng mất ngủ, mệt mỏi, ăn uống kém, chán nản và rối loạn kinh nguyệt.

Biểu hiện của một số bệnh lý

• Trong một số trường hợp, rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra do ảnh hưởng của một số bệnh. Các bệnh đó là: rối loạn tuyến giáp, u nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung,…

Rối loạn kinh nguyệt – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Kỳ nguyệt san của nữ giới có thể rối loạn vào thời điểm cơ thể có nhiều sự thay đổi. Ví dụ như: giảm cân, thức khuya, tiền mãn kinh, sau sinh, làm việc quá sức, thay đổi nơi sống…. Sau khoảng vài tháng đến một năm, các triệu chứng này có xu hướng giảm dần và biến mất.Tuy nhiên trên thực tế, rối loạn kinh nguyệt sau sinh cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý phụ khoa.

Nữ giới nên chủ động gặp bác sĩ khi bị rối loạn kinh nguyệt kèm những dấu hiệu sau:

• Thời gian hành kinh kéo dài hơn 10 ngày, lượng máu kinh ra nhiều bất thường.
• Máu kinh có màu sẫm, nhiều cục máu đông, mùi hôi tanh hoặc có kèm mủ.
• Khí hư ra nhiều, mùi hôi, khó chịu.
• Vùng kín ngứa ngáy hoặc chảy máu bất thường.
• Cơ thể mệt mỏi, uể oải.
• Có hành vi, suy nghĩ bất thường.
• Đau bụng dưới dữ dội.
• Rối loạn kinh nguyệt kéo dài hơn 1 năm.

Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt sau sinh an toàn

Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ sau sinh có thể tự thuyên giảm. Tuy nhiên, tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống. Để điều hòa kinh nguyệt và cải thiện sức khỏe, chị em có thể áp dụng một số biện pháp khắc phục an toàn sau:

Điều chỉnh thói quen ăn uống

• Bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể, cải thiện nồng độ estrogen, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng khoa học còn giúp phụ nữ sau sinh phục hồi thể trạng, tăng cường sức đề kháng.

Chế độ ăn uống giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt sau sinh

• Bổ sung đậu nành và các sản phẩm từ loại đậu này vào chế độ dinh dưỡng. Isoflavone trong đậu nành được ví như “estrogen” có khả năng ổn định nội tiết tố, duy trì vóc dáng, làn da của phái nữ. Thành phần này cũng hỗ trợ cải thiện các bất thường ở chu kỳ kinh nguyệt.
• Cung cấp các nhóm thực phẩm lành mạnh như: sữa, ngũ cốc, sữa chua, rau xanh, trái cây, hải sản,… Các loại thực phẩm này có thể cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm mệt mỏi, phục hồi thể trạng.
• Phụ nữ sau khi sinh sử dụng thực phẩm chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa. Vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm căng thẳng, chống lại sự tấn công các gốc tự do. Các chất chống oxy hóa tác dụng bảo vệ tế bào, làm chậm quá trình thoái hóa và hỗ trợ hoạt động của não bộ.
• Chị em nên ăn đủ bữa, đúng giờ, tránh ăn quá đói hoặc quá no. Tăng cân hoặc sụt cân đột ngột đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung và chu kỳ kinh nguyệt nói riêng.
• Tránh sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn, món ăn chứa nhiều dầu mỡ và gia vị.
• Hạn chế dùng rượu bia, cà phê, trà đặc….
• Bên cạnh tác dụng hỗ trợ điều hòa hormone estrogen, chế độ ăn uống lành mạnh còn giúp tăng cường sức đề kháng.

Thiết lập chế độ sinh hoạt khoa học

• Điều chỉnh chế độ sinh hoạt là biện pháp cần thiết nhằm cải thiện các bất thường ở chu kỳ kinh nguyệt. Việc này còn giúp phụ nữ sau sinh hạn chế tình trạng mất ngủ và giảm nguy cơ trầm cảm.

Chế độ sinh hoạt giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ sau sinh:

• Nên chia sẻ việc chăm sóc con cái với bạn đời và người thân trong gia đình.
• Dành thời gian cho những giấc ngủ ngắn vào ban ngày để tránh tình trạng thiếu ngủ và suy nhược.
• Giải tỏa căng thẳng bằng các hoạt động như nghe nhạc, nghỉ ngơi, đọc sách, chăm sóc da, …
• Sau khi sinh khoảng 1 – 2 tháng, bạn nên tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga… Tập thể dục không chỉ cải thiện xương khớp mà còn hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng trong kỳ kinh.
• Nếu có vấn đề lo lắng, nên chia sẻ với bạn bè hoặc người thân. Trong trường hợp xuất hiện những hành vi và suy nghĩ bất thường, cần tìm gặp bác sĩ tâm lý trong thời gian sớm nhất.

Trị rối loạn kinh nguyệt sau sinh với thảo dược

Sử dụng thuốc vào thời điểm cho con bú không được khuyến cáo. Vì thuốc có thể chuyển hóa vào sữa mẹ và ảnh hưởng gián tiếp đến trẻ nhỏ. Vì vậy, phụ nữ sau sinh có thể tận dụng các thảo dược tự nhiên để điều hòa kinh nguyệt, bồi bổ khí huyết.

Các thảo dược tự nhiên có khả năng điều hòa kinh nguyệt và an toàn với phụ nữ sau sinh:

Ngải cứu:

• Theo kinh nghiệm dân gian, ngải cứu đã được sử dụng để điều kinh, cầm máu và giảm đau bụng. Ngải cứu có tác dụng co bóp tử cung, cầm máu và an thần. Vì vậy, sử dụng ngải cứu chườm đắp bụng.
• Ăn nhiều ngải cứu cũng giúp cải thiện tình trạng thống kinh (đau bụng kinh), thiếu máu, hỗ trợ điều hòa kinh kinh nguyệt.

Nghệ ngâm mật ong:

• Nghệ ngâm mật ong là bài thuốc giúp bổ máu, giảm đau bụng kinh và điều hòa kinh nguyệt. Curcumin, beta-carotene trong nghệ cùng với các vitamin, khoáng chất trong mật ong có tác dụng phục giảm mệt mỏi, phòng chống suy nhược. Vì vậy, phụ nữ sau khi sinh có thể dùng nghệ ngâm mật ong với tỷ lệ 1:1 hằng ngày để cải thiện sức khỏe. Ngoài ra, bài thuốc này còn giúp bảo vệ dạ dày và hạn chế tình trạng chán ăn sau sinh.

Ích mẫu:

• Theo y học cổ truyền, ích mẫu có vị đắng, tính hàn. Thảo dược này có tác dụng trừ ứ, tiêu viêm, hoạt huyết và lợi tiểu. Ích mẫu thường được dùng để làm sạch sản dịch, trị vô sinh, kinh nguyệt không đều ở nữ giới. Ngoài ra, thảo dược này cũng có tác dụng làm tăng co bóp tử cung và kháng khuẩn.
• Bạn dùng 1 nắm ích mẫu giã lấy nước cốt và uống 1 chén/ngày sẽ điều hòa kinh nguyệt. Sau đó dùng bã ích mẫu phơi khô, tán bột, hòa với nước và thoa lên bầu ngực để giúp thông tia sữa. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng một số thảo dược khác như hạt vừng, đậu xanh, nha đam,… giúp giảm đau bụng kinh.

Rối loạn kinh nguyệt sau sinh là tình trạng khá phổ biến. Tuy nhiên nếu rối loạn kinh nguyệt kéo dài và đi kèm với những biểu hiện bất thường, bạn nên đi thăm khám. Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân, điều trị kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc cho sức khỏe.

Nếu còn bất cứ thắc mắc nào cần tư vấn, giải đáp chị em có thể để lại câu hỏi tại [KHUNG CHAT]. Đội ngũ y bác sĩ của Đông Phương sẽ trả lời câu hỏi của bạn trong trời gian sớm nhất.

Ngoài ra, bạn cũng có thể liên hệ tới hotline 0962.299.497. Hoặc đến trực tiếp Phòng Khám Phụ Khoa Đông Phương 497 Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

Đông Phương chúc bạn sức khỏe và hạnh phúc!